Deel I - Spreken in dezelfde taal

Dit document is voor jou als:

  • Je meer bewust wil zijn over hoe je onbedoeld bijdraagt aan het probleem wat je probeert op te lossen. 

  • Je meer begrip wil ontwikkelen bij alle partijen die betrokken zijn of zouden moeten zijn bij het lerarentekort. 

  • Je wil anticiperen op onbedoelde langetermijneffecten die averechts werken. 

  • Je de juiste drukpunten wil vinden om met weinig middelen grote, blijvende effecten van hoge kwaliteit wil bereiken. 

  • Je complexe systemen wil kunnen vangen in een eenvoudige tekening. 

  • Je wil blijven leren.

 

Conventioneel denken

Systeemdenken

De relatie tussen het onderwijstekort en het lerarentekort is makkelijk en simpel te traceren.

De relatie tussen lerarentekort en onderwijstekort is indirect en niet altijd duidelijk.

Anderen - zowel binnen als buiten je eigen organisatie - zijn schuldig aan de problemen die voortkomen uit het lerarentekort en zij moeten het ook oplossen. 

Wij creëren onbewust meer problemen rondom het lerarentekort dan nodig is en hebben meer invloed dan we beseffen door ons gedrag te veranderen. 

Een beleid wat we bedenken om korte termijn oplossingen te bieden werkt ook als lange termijn oplossing. 

De meeste quick-fixes hebben onbedoelde consequenties. Ze bieden te weinig oplossing of maken de problemen groter op de lange termijn. 

Als we alle onderdelen en partijen die gemoeid zijn met het lerarentekort optimaliseren, wordt het geheel vanzelf beter. 

Om het geheel te verbeteren, moeten we de relaties tussen alle onderdelen en partijen verbeteren. 

Alleen directeuren en bestuurders hoeven zich te buigen over de problemen als gevolg van het lerarentekort. 

Hoe meer mensen die invloed hebben op het systeem zicht hebben op het systeem, hoe meer kans dat energie op de juiste plaats wordt ingezet. 

Om de problemen rondom het lerarentekort te verkleinen, moeten we zoveel mogelijk initiatieven oppakken en deze allemaal tegelijkertijd zo intensief mogelijk implementeren.

Er zijn enkele goed gecoördineerde langdurige en intensieve veranderingen nodig op enkele hefboompunten in het systeem, om een blijvende verandering te bewerkstelligen. 


     

De website bestaat uit 4 delen:

  1. Het eerste deel leert je de basis van systeemdenken. Wat is systeemdenken? Je leert de basisbegrippen en leert de symbolen die horen bij een systeemtekening. 

  2. In het tweede deel bekijken we de archetypen. Dat zijn veel voorkomende ‘gedragingen’ van systemen. Zodra je deze herkent, weet je waarom bepaalde zaken zo moeizaam gaan en andere juist als vanzelf. 

  3. In het derde deel maak je een begin met je eigen systeemtekening. Begin simpel en klein. 

  4. In het vierde deel bekijken we de 12 hefboompunten van het systeemdenken. Je leert waar je je aandacht op moet richten en wat verspilling van energie is. 

Dit hoofdstuk legt de basisbegrippen van het systeemdenken uit. De komende pagina's vormen de basis voor de rest van de site waar we constant teruggrijpen naar principes uit het systeemdenken. Het is eenvoudig en je leest er vlot doorheen. Zonder een goed begrip van wat systeemdenken is, wordt het begrijpen van de rest van de site erg lastig. 

Vision without systems thinking ends up painting lovely pictures of the future with no deep understanding of the forces that must be mastered to move from here to there.”

― Peter M. Senge (bron)

 

Pleidooi Systeemdenken

Dit is de onderwijsblog van Gert-Jan Peeters.

Blog